دانستی ها در مورد ورق پت

پلاستیک پت چیست و چه کاربردهایی دارد؟

پلاستیک پت برگرفته از کلمه‌ی پلی اتیلن ترفتالات (PolyEthylene Terephethalate) است. پلاستیک پت وابسته به خانواده‌ی پلی استرها بوده و جزو پلیمرها با زنجیره طولانی محسوب می‌شود.

پلاستیک پت که یک نوع پلیمر است از دو ماده مشتق نفت خام به نام‎‌های مونومر اتیلن گلیکول اصلاح شده و ترفتالات اسید خالص تولید می‌شود. پلاستیک پت سبک، مطمئن و منعطف است و ظاهری نیمه کریستالی دارد و به دلیل قابلیت باریافتی به عنوان پلاستیک پاک نیز شناخته می‌شود.

پلیمر پت یکی از پرکاربردترین پلیمرهای جهان است که تا به امروز در سه صنعت زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• صنعت نساجی: پلیمر پت در صنعت نساجی با عنوان پلی استر شناخته شده است. در صنعت پوشاک از نوعی پت به نام pet-p استفاده می‌شد اما امروزه دیگر مورد استفاده قرار نگرفته و تولید آن متوقف شده است.
• صنعت بسته‌بندی و مواد غذایی: از پلاستیک پت در صنعت بسته‌‎بندی به عنوان یک مانع رطوبتی استفاده می‌شود. به موارد استفاده از پت می‌توان در تولید انواع بطری‌های نوشابه، آب معدنی، نوشیدنی‌ها، بطری‌های روغن‌ها و حتی بسته‎بندی محصولات دارویی، بهداشتی و آرایشی اشاره کرد. پلیمر پت در صنعت بسته‌بندی با نام عنوان pet و یا رزین pet شناخته می‎شود.
• پلاستیکی مهندسی: برای بالا بردن استحکام مواد مختلف این پلیمر را با مواد دیگری چون فیبر شیشه ترکیب می‌دهند.

بطری پت چیست؟

شاید بتوان گفت که بیشترین مورد استفاده از پت در صنعت بسته‌بندی ساخت بطری است. تفاوت بطری پت با سایر بطری‌‎ها که از مواد مختلف دیگری تولید شده‎اند این است که با بدن انسان سازگاری دارد و به هیچ عنوان با بوییدن، لمس کردن آنها هیچ آسیبی به بدن افراد وارد نمی‌شود. از دیگر مزایای بطری پت می‎توان به سبک بودن و داشتن وزن کم، مقاومت در برابر نفوذ گازها، ارزان بودن نسبت به شیشه و فلزات، مقاومت بالا در برابر دما، مقاومت در برابر شکستگی و مضر نبودن آنها اشاره کرد. همین موارد سبب شده است تا روز به روز تولید و استفاده از بطری‌های پت در جهان افزایش پیدا کند. جالب است بدانید که بیشترین درصد پلاستیک‌های بازیافتی جهان را بطری پت تشکیل داده است.

همانطور که در بالا گفتیم از بطری پت در صنعت بسته‌بندی بسیار استفاده می‌شود یکی از رایج‎ترین کاربردهای پت در جهان ساخت بطری‌های نوشیدنی است. اما باید بدانید که تجزیه‌ی بطری‌های پت به 300 سال زمان احتیاج دارد و همین موضوع یکی از نگرانی‎های بشریت است اما به دلیل قابلیت بازیافتی این نگرانی تا حدودی رفع می‌شود و از طرفی بطری پت با اینکه سبک است اما حجم زیادی را اشغال می‎کند.

انواع بطری پت

به طور کلی بطری پت در انواع بطری پت دارویی، بطری پت کتابی، بطری پت یک لیتری، بطری پت پنج لیتری، بطری پت استوانه‌ای، بطری پت ادویه، بطری پت گلاب و بطری پت مایع ظرف شویی تولید می‌شود که هر یک کاربرد خاص خود را دارند.

روش تشخیص بطری پت

انواع پلاستیک با علائم مختلفی شناخته می‌شوند در واقع برای انواع پلاستیک کدهایی به صورت بین المللی تعیین شده است که برای همه مفهوم واضحی دارد و می‌توان نوع پلاستیک را با کد آن شناخت. در زیر بطری‌های پت عدد 1 که با سه فلش احاطه شده است حک می‌شود و از طریق آن می‌‌توان فهمید جنس بطری از نوع پلاستیک پت است.

تشخیص پلاستیک PET بازیافتی

پلاستیک پت بازیافتی بیشترین نوع پلاستیک بازیافتی است و با نام RPET شناخته می‌شود. پلاستیک پت بازیافتی را می‌توان به بطری‌های تجزیه پذیر، الیاف فرش و پشم بازیافت کرد.

بررسی سمی بودن پت

پلاستیک پت از لحاظ بیولوژیکی خنثی است و هیچ سمیتی ندارد. این نوع پلاستیک اگر توسط انسان و یا حیوانات بلعیده شود خطری برای آنها نداشته و سلامتی‌شان تهدید نمی‌شود.

مزایای استفاده از پلاستیک پت

• ارزان بودن قیمت پلاستیک پت: قیمت عمده بطری پت و انواع آن نسبت به قیمت بطری از جنس شیشه و فلز بسیار کمتر است از این رو شرکت و کارخانجات بسیاری در حال جایگزین کردن بطری‌های پت به جای بطری‌های شیشه‌ای و فلزی برای بسته‌بندی هستند.
• سهولت در استفاده: درب بطری‌های پت را به راحتی می‌توان باز و بسته کرد و همین مورد یکی از مزایای ساده استفاده از بطری‌های پت است.
• بازیافت آسان: بطری‌های پت اگر دو سال در زیر خاک بمانند حدود 30 درصدشان تخریب می‌شوند در نتیجه می‌توان گفت که مشخصات پلاستیک‌های زیست تخریب پذیر را دارا هستند. بنابراین بازیافت بطری پت و تبدیل آن به مواد دیگر راه حلی منطقی برای این مشکل است.
  بازیافت بطری‌های پت در اندازه‌های بسیار بالا صورت می‌گیرد در نتیجه سبب صرفه جویی در تهیه و تولید مواد اولیه در صنایع پتروشیمی می‌شود. از طرفی در اثر بازیافت پلاستیک پت، گازهای گلخانه‌ای بسیار کمی تولید می‌شود و خطری کمتری محیط زیست را تهدید می‌کند.
• ایمنی و سلامتی بالا: در تهیه و تولید پلاستیک PET از موادی چون اکسید آنتیموآن غیرفلزی استفاده می‌شود و از فلزات سنگین به عنوان کاتالیزور نمی‌شود تا خطرناک نباشد. همین موضوع سبب شده است تا سازمان غذا و دارویی به محصولاتی که با پلاستیک پت تولید می‌شوند نمره قبولی در ایمنی را بدهد. این محصولات، سلامت تولید کننده و مصرف کننده را تهدید نمی‌کنند.

فرآیند بازیافت پلاستیک پت در چند مرحله زیر صورت می‌گیرد:

بطری‌های پت جمع‌آوری شده و به ذرات ریزتری تبدیل می‌شوند. خلوص این ذرات در ارزش پلاستیک بازیافتی نقش مهمی دارد.
استفاده از تکنیک جداسازی ذرات که شامل شستشو و دسته‌بندی توسط جریان هوا می‌شود. در این مرحله از حمام‌های آبی نیز برای طبقه‌بندی استفاده می‌شود که از طریق آن ذرات ریز شده یا به زیر آب می‌روند و یا شناور می‌مانند. با این روش مواد متفرقه از پلاستیک نیز جداسازی می‌شوند.
در این مرحله برای از بین بردن آلودگی‌ها از شستشو و یا روش‌های گرمایشی استفاده می‌شود و سپس ذرات به خوبی آبکشی می‌شوند در نتیجه ترکیبات پاک کننده و یا باقیمانده آلاینده‌ها به خوبی از بین می‌روند.
پت بازیافتی خشک شده تا وارد مرحله بعدی بازیافت شود.
پلاستیک‌های به دست آمده از مراحل قبلی در دمای مناسب ذوب می‌شوند تا ذراتی که قابل ذوب نیستند از آنها جداسازی شوند و از این طریق بتوان به خلوص بالاتری از پلاستیک پت دست پیدا کرد.